Sülâsî Mezîd – Tefağ’ale Kalıbı
| İsm-i Mef’ul | İsm-i Fail | Mastar | Muzari | Mazi | Fiil |
|---|---|---|---|---|---|
|
مُتَفَعَّلٌ
مُتَعَلَّمٌ
|
مُتَفَعِّلٌ
مُتَعَلِّمٌ
|
تَفَعُّلٌ
تَعَلُّمٌ
|
يَتَفَعَّلُ
يَتَعَلَّمُ
|
تَفَعَّلَ
تَعَلَّمَ
|
تَ فَ عْ عَ لَ
|
Mutâvaat Fiil
فَعَّلَ kalıbından تَفَعَّلَ kalıbına yapılan dönüşüm ile nesne (mef’ul) özne (fail) konumuna gelir, ilk haldeki özne düşer. Bu dönüşüm ‘Malum Fiil’in ‘Meçhul Fiil’e dönüşümüne benzer.
زَوَّجَنِي أَبِي زَيْنَبَ : Babam beni Zeynep ile evlendirdi.
تَزَوَّجْتُ زَيْنَبَ : Zeynep ile evlendim. (İlk cümlede özne konumunda olan ‘Baba’ bu cümlede yoktur ve ‘Ben’ zamiri özne konumuna gelmiştir.)
عَلَّمَنِي بِلالٌ السِبَاحَةَ : Bilal bana yüzme öğretti.
تَعَلَّمْتُ السِبَاحَةَ : Yüzme öğrendim.
كَسَّرْتُ الكُوبَ : Bardağı paramparça ettim.
تَكَسَّرَ الكُوبَ : Bardak parçalara ayrıldı.
عَلَّمْتُهُ فَتَعَلَّمَ : Ona öğrettim ve öğrendi.
(Muzari fiil yapılırken muzaraat harfinin تَ olduğu durumlarda تَ lerden biri kullanılmayabilir. تَنَزَّلَ –> تَتَنَزَّلُ –> تَنَزَّلُ gibi)
Diğer anlamlarının dışında peyder pey (kademe kademe) yapılan eylemleri ifade eder.
عَلِمَ : Bildi –> تَعَلَّمَ : Öğrendi (Bir ilim öğrendi; zamana yayılan bir iş)
خَرَجَ: Çıktı –> تَخَرَّجَ : Mezun oldu